Erectiestoornissen als Voorspeller van Hart- en Vaatziekten

Wat zijn erectiestoornissen?

Erectiestoornissen, ook wel erectiele dysfunctie (ED) genoemd, zijn een veelvoorkomend probleem bij mannen, gekenmerkt door het onvermogen om een erectie te krijgen of te behouden die voldoende is voor bevredigende seksuele prestaties. Dit probleem kan vaak een aanwijzing zijn voor onderliggende problemen met de bloedvaten.

Ouder worden: minder erectie

We zien dat erectiestoornissen vaker voorkomen naarmate we ouder worden. Dit blijkt uit de volgende cijfers:

Rond hun 40e heeft 40% van de mannen erectieproblemen.
Rond hun 50e heeft 50% van de mannen erectieproblemen.
Rond hun 60e heeft 60% van de mannen erectieproblemen.

De wetenschap geeft een duidelijke hint: naarmate we ouder worden, verslechteren onze bloedvaten.

Waarom zijn gezonde bloedvaten belangrijk?

Gezonde bloedvaten zijn essentieel voor de algehele gezondheid omdat ze zorgen voor de juiste doorbloeding en daarmee de aanvoer van voedingsstoffen en zuurstof naar alle delen van het lichaam. Problemen met de bloedvaten kunnen leiden tot diverse gezondheidsproblemen, waaronder hartaanvallen, beroertes en andere ernstige aandoeningen.

Hoe werkt de anatomie van de penis?

De penis bevat drie zwellichamen: twee corpora cavernosa en één corpus spongiosum. De corpora cavernosa zijn de primaire zwellichamen die zich vullen met bloed tijdens een erectie. Het corpus spongiosum omringt de urethra en helpt bij het openhouden van de urethra tijdens een erectie. Een goede doorbloeding van deze zwellichamen is cruciaal voor het krijgen en behouden van een erectie. Wanneer de bloedvaten die bloed naar de penis transporteren beschadigd of vernauwd zijn, kan dit leiden tot erectiestoornissen.

Hoe zijn erectiestoornissen en hart- en vaatziekten gerelateerd

Erectiestoornissen en hart- en vaatziekten delen veel gemeenschappelijke risicofactoren zoals hoge bloeddruk, diabetes, hoge cholesterol, roken en obesitas. Studies tonen aan dat erectiestoornissen een onafhankelijke voorspeller zijn van hartziekten en kunnen dienen als een vroeg teken van aderverkalking. De aanwezigheid van erectiestoornissen kan vaak 2-3 jaar voorafgaan aan symptomen van hartziekten, en een ernstige hartgebeurtenis kan optreden binnen 3-5 jaar.

Wat zijn de onderliggende mechanismen?

Een erectie wordt mogelijk gemaakt door neurale, vasculaire en hormonale mechanismen. Vasculaire erectiestoornissen worden vaak veroorzaakt door aderverkalking, een aandoening waarbij de bloedvaten verstijven en vernauwen door de opbouw van plaque. Dit kan leiden tot een verminderde bloedstroom naar de penis, wat resulteert in erectiestoornissen. Dezelfde atherosclerotische processen kunnen ook de bloedvaten van het hart aantasten, wat kan leiden tot hartziekten.

De hoofdoorzaken van erectiestoornissen kunnen worden onthouden met het acroniem VENT:

Vasculair: Problemen met de bloedvaten.
Endocrien: Hormonale disbalans.
Neurologisch: Problemen met de zenuwen.
Trauma: Fysieke schade of letsel.

Wat zeggen de onderzoeken?

De prevalentie van erectiestoornissen in de algemene bevolking varieert tussen 5-20% en neemt toe met de leeftijd: van 2% bij jonge mannen tot 86% bij mannen van 80 jaar en ouder.
Bij patiënten met hart- en vaatziekten is de prevalentie van erectiestoornissen hoger dan 70%.
Erectiestoornissen kunnen symptomen van hartziekten 2-3 jaar voorafgaan en hartziekte-gebeurtenissen kunnen optreden 3-5 jaar na de eerste verschijning van erectiestoornissen.
Bij diabetische mannen is de kans op erectiestoornissen drie keer groter dan bij niet-diabetici.
Bij patiënten met chronische nierziekten kan de prevalentie van erectiestoornissen oplopen tot 80%.
Roken verhoogt de kans op erectiestoornissen met een odds ratio van 1.51 voor huidige rokers en 1.29 voor voormalige rokers.
Gewichtsverlies heeft aangetoond de seksuele functie te verbeteren of te herstellen bij obese patiënten met erectiestoornissen.
De prevalentie en ernst van erectiestoornissen zijn hoger bij patiënten met het metabool syndroom.
Elke toename van 1 mg/dl in serum urinezuur verhoogt het risico op erectiestoornissen bijna twee keer.

Hoe kunnen erectiestoornissen worden gebruikt in de screening voor hart- en vaatziekten?

Gezien het sterke verband tussen erectiestoornissen en hart- en vaatziekten, moeten artsen patiënten met erectiestoornissen screenen op cardiovasculaire risicofactoren. Het implementeren van leefstijlveranderingen zoals dieet, lichaamsbeweging en stoppen met roken, evenals het behandelen van bestaande risicofactoren, kan de algehele gezondheid van deze patiënten verbeteren.

Belangrijke waarden bij erectiestoornissen

Bij het diagnosticeren en behandelen van erectiestoornissen is een uitgebreide evaluatie van cardiovasculaire en metabole risicofactoren cruciaal. Let vooral op de volgende waarden:

Belangrijke Waarden:

Bloeddruk: Heeft directe invloed op bloedvaten en erectiele functie.
HbA1c-gehalte: Belangrijk voor langdurige bloedsuikercontrole. Hoge waarden duiden op diabetes, wat risico’s op vasculaire complicaties verhoogt.
Lipidenprofiel: Beoordeel LDL-cholesterol, HDL-cholesterol en triglyceriden. Dyslipidemie kan de bloedtoevoer naar de penis belemmeren.
Nierfunctie: Controleer creatinine en eGFR, omdat chronische nierziekten risico’s vormen voor zowel hart- en vaatziekten als erectiestoornissen.
Testosterongehalte: Laag testosteron kan bijdragen aan erectiestoornissen en de seksuele gezondheid negatief beïnvloeden.
C-reactief proteïne (CRP): Indicator voor ontstekingen.
Homocysteïne: Hoge niveaus verhogen het cardiovasculaire risico.

Strategie:

Door deze waarden te monitoren, kan een gepersonaliseerde en effectieve behandelingsstrategie worden ontwikkeld. Dit verbetert niet alleen de seksuele gezondheid, maar vermindert ook het algehele risico op hart- en vaatziekten.

Wat zijn de behandelopties?

Fosfodiësterase type 5 (PDE-5) remmers, zoals sildenafil, zijn de eerstelijnsbehandeling voor erectiestoornissen. Deze medicijnen werken door de bloedstroom naar de penis te vergroten. Andere behandelingen kunnen testosteronvervangingstherapie en chirurgische interventies omvatten voor gevallen die niet reageren op PDE-5 remmers.

Volgens een studie van Giuliano et al., verbetert dagelijkse inname van tadalafil niet alleen de erectiele functie, maar ook de ejaculatie en algemene seksuele tevredenheid bij mannen met lagere urinewegsymptomen.

Raadpleeg altijd jouw eigen zorgverlener bij dit soort overwegingen.

Het Spreekuur – Dr Melianthe Nicolai – De Uroloog voor Leefstijl

Conclusie

Erectiestoornissen zijn een belangrijke voorspeller van hart- en vaatziekten en kunnen dienen als een vroeg waarschuwingssignaal voor onderliggende vasculaire problemen. Het herkennen en behandelen van erectiestoornissen biedt een unieke kans om de cardiovasculaire gezondheid te verbeteren en ernstige complicaties te voorkomen.